Tips bij paniekaanval / paniekstoornis

Kom in beweging!

Uit onderzoeken is al lang gebleken dat bewegen en sporten een positieve invloed hebben op onze geestelijke gezondheid. Recenter is ook uit onderzoek naar voren gekomen dat sporten een direct positieve invloed heeft op het hebben van paniekaanvallen. Diverse onderzoeken tonen namelijk aan dat meerdere malen in de week hardlopen binnen enkele weken een aanzienlijke vermindering van angstklachten kan geven.

Concentreer je op datgene waar je mee bezig bent.

Zoals je misschien al weet, heeft de oorzaak van je paniekaanval heel veel te maken met de manier waarop je denkt. Als je met je gedachten dus bezig bent met de kans op het krijgen van een paniekaanval, of het niet willen hebben van een paniekaanval of iets in die aard, dan vergroot je eigenlijk de kans dat het juist wel gebeurt.

Je kunt je dus beter gefocust met iets anders bezig houden. We kunnen namelijk maar 1 ding tegelijk in ons hoofd. Zorg ervoor dat jij bepaalt wat dat ene dus is!

Adem eens diep uit en rek en strek de spieren in je bovenlichaam

Om je een heleboel fysiologische uitleg te besparen (misschien de moeite waard voor een andere blog), is het wel belangrijk om te weten dat een paniekaanval of hyperventilatie vaak te maken heeft met de spanning en spieren in je bovenlichaam.
Als we chronisch veel spanning ervaren, dan gaat zich dit vertalen in klachten van het bovenlichaam. De spanning zet zich namelijk vast op deze spieren en zodoende kun je bijvoorbeeld, spanningen in nek, schouders en (boven) rug ervaren. Ook je middenrif zit vaak vast en kan het zijn dat je veel last hebt van hoofdpijn.

Door de hoge mate van spanning in je bovenlichaam, en dus ook rond je longen, verstoor je als het ware de natuurlijke manier van ademhaling. Hyperventilatie kan het gevolg zijn.


Het kan echt helpen om eens even kort op je uitademhaling te focussen (ook al voelt dit onnatuurlijk). Adem dan twee keer rustig en lang uit. Daarna doe je wat rek en strek oefeningen om je spieren in het bovenlichaam (en daarmee dus ook je ademhalingsspieren) op te rekken. Zo kun je bijvoorbeeld je rug eerst hol en dan bol maken; je nek rustig helemaal ronddraaien en zelfs een snow-angel op de grond te maken waarbij je je armen probeert helemaal uit te strekken (en op de grond te houden!)

Onderga en aanvaard jouw paniekaanval

Door je er niet tegen te verzetten, maar het juist te ondergaan haal je als het ware de scherpste randjes eraf. Het ‘niet willen hebben ervan’ is namelijk juist wat de ergste paniek veroorzaakt. Door jezelf te vertellen “oké, ik vind het niet prettig, maar ik kan het aan, het is oké” zal je zien dat je de paniekaanval echt anders zult ervaren. Misschien blijft hij zelfs uit!

Misschien heb je last van herhaaldelijke onverwachte paniekaanvallen. Een paniekaanval piekt meestal binnen een paar minuten en tot 30 minuten aanhouden. Hoewel paniekaanvallen heel beangstigend kunnen zijn, zijn ze niet gevaarlijk en doen ze je geen kwaad.

Als je voortdurend ongerust bent over het krijgen van nieuwe paniekaanvallen én je verandert je gedrag om een paniekaanval te voorkomen (met vermijding en krampachtig veiligheid zoeken), dan heb je mogelijk een paniekstoornis. Maar je kunt hiervan helemaal herstellen. Hoe eerder je hulp inschakelt, hoe beter je in staat bent om ermee om te gaan.

Hyperventilatie kan een rol spelen bij het ontstaan van paniekaanvallen als je daar gevoelig voor bent. Mensen met paniekaanvallen hebben vaak een vorm van chronische hyperventilatie. Hierbij neemt de kans toe op het krijgen van acute hyperventilatieaanvallen en de bijbehorende paniek.

De Buteyko-ademtherapie is een programma van ademhalingsoefeningen om weer een normaal, functioneel adempatroon te krijgen. Niet alleen wordt de ademhaling structureel rustiger, ook de hyperventilatieaanvallen zelf en de angst voor een nieuwe aanval verdwijnen.

“Je adem is je anker, niet om de storm te stoppen, maar om erdoorheen te blijven staan.”

Waarom dit werkt
Tijdens een paniekaanval schiet je lichaam in overlevingsstand: je ademhaling versnelt, je hartslag stijgt, en je brein interpreteert dat als gevaar. Door bewust je adem te vertragen, geef je via je zenuwstelsel het signaal af dat je veilig bent. Zo kalmeer je niet met gedachten, maar met fysiologie van binnenuit.

Oefening: de 4-7-8 ademhaling
1. Adem 4 tellen rustig in door je neus.
2. Houd de adem 7 tellen vast (zonder te forceren).
3. Adem 8 tellen langzaam uit door je mond, alsof je zachtjes een kaars uitblaast.
4. Herhaal dit drie tot vijf keer.

Terwijl je dit doet, zeg in gedachten:
“Ik ben veilig. Mijn lichaam mag weer kalmeren.”
Door de langere uitademing activeer je de nervus vagus, de rust- en hersteltak van je zenuwstelsel. Na een paar herhalingen merk je dat je hartslag daalt en je weer meer grip krijgt op het moment.

Hypnotherapeutische toevoeging
“Gebruik je adem niet om te vechten tegen de paniek, maar om je aandacht terug te brengen naar het hier en nu.”
Zo verandert je ademhaling van een automatische stressreactie in een bewuste vorm van zelfregulatie, jouw directe toegang tot rust.